Het is niet mijn lievelingsonderwerp en wat had ik een spijt dat ik me spontaan had aangeboden om voor Vettt over dit onderwerp te schrijven, maar toch belangrijk om je kinderen mee te geven: seksuele opvoeding. Door het op een jonge leeftijd met kinderen over dit onderwerp te hebben, wordt het voor kinderen normaal om erover te praten. Je laat dan zien dat ze bij je terecht kunnen als ze vragen of problemen hebben en ze krijgen de juiste kennis en informatie mee. In dit blog geef ik een aantal tips.
Seksuele opvoeding
Je kan er al vroeg mee beginnen. Met peuters en kleuters kun je het hebben over de verschillen tussen jongens en meisjes. Ook benoem je dan de geslachtsdelen, bijvoorbeeld piemel en vagina. Of spreek een ander woord af (alternatieven genoeg: van zaakje, tampeloeres, voorbips, spleetje, genotsknots tot aan plasser en pieleman). En je kunt het hebben over rekening houden met elkaar en aangeven wat je wel of niet wilt.
Ik vond het al gênant om met ‘het piemelboek’ onder de arm de bibliotheek uit te lopen, maar juist jonge kinderen voelen vaak helemaal geen schaamte en staan open voor allerlei informatie. Sam zei ooit toen hij mij uitzwaaide naar mijn werk: “veel sex, mama!” (= veel succes, mama). Mijn moeder en ik keken elkaar ongemakkelijk aan, daarna hebben we er natuurlijk hartelijk om gelachen.
Naarmate ze ouder worden, kun je steeds wat gedetailleerder vertellen. Het is belangrijk dat je wel eerlijke antwoorden geeft, maar je hoeft natuurlijk niet alle details te vertellen. Rond hun 10e jaar is het fijn als je kind weet wat vrijen/sex is en waar baby’s vandaan komen.
Seksuele opvoeding bij ons
Met Sam (13 jaar) ging het eigenlijk heel makkelijk. We konden het er best open over hebben. Het onderwerp keerde regelmatig terug. Toen hij van groep 6 naar 7 ging heb ik echt even wat meer tijd uitgetrokken om van alles uit te leggen. In groep 7 en 8 staat seksuele voorlichting op het programma van school en ik wilde natuurlijk niet dat hij als enige van ‘niks’ zou weten.
Bij Thabang verloopt het weer heel anders. Toen Thabang nog maar net in Nederland was (hij was 3 jaar) nam Sam zijn taak als grote broer soms best wel serieus. Hij besloot direct te beginnen met de seksuele voorlichting door een voorlichtingsboek uit zijn kast voor te lezen. Thabang luisterde zeer aandachtig, maar snapte er (gelukkig nog) niet veel van.
Nu is Thabang 9 jaar en erg nieuwsgierig op het lichamelijke gebied en vraagt me soms het hemd van mijn lijf. Thabang gaat al snel met feiten aan de haal, dus ik geef zeker niet teveel details. Wel hebben we samen de afgelopen week verschillende boeken doorgebladerd. Waar ik informatie over kwijt wilde, heb ik verteld en de rest bewaar ik voor een later tijdstip.
Sam en Thabang durven beide wel allerlei vragen te stellen op dit gebied. Daar ben ik erg blij mee.
Lentekriebels
De Week van de Lentekriebels is een nationale projectweek, waarbij in alle groepen van de basisschool een hele week relationele en seksuele voorlichting gegeven wordt. Dit jaar is dat van 19 t/m 23 maart. Het doel is om kinderen de juiste informatie en vaardigheden mee te geven voor een gezonde seksuele ontwikkeling, die past bij hun leeftijd en belevingswereld en hen helpt om op een latere leeftijd seksueel verantwoorde keuzes te maken. Wel jammer dat niet alle scholen hier aan mee doen.
Seksuele opvoeding: tips
- Begin er regelmatig spontaan over. Probeer niet in 1 keer alles te vertellen, maar laat het telkens terugkomen. Een paar jaar geleden zei één van mijn zoons (ik zal maar geen naam noemen) op een gegeven moment: “Een condoom is toch iets wat je inneemt als je niet zwanger wilt worden?” Soms moet je dus even herhalen.
- Kinderen moeten leren wat wel en niet mag. Bijvoorbeeld dat je niet in de klas je broek naar beneden kan trekken. Maak duidelijke regels en afspraken.
- Houd het vooral luchtig.
- Het is belangrijk om je kind ‘nee’ te leren zeggen. En dat je kind nooit iets doet wat hij of zij niet fijn vindt.
- Bereid kinderen goed voor op de veranderingen die plaatsvinden tijdens de puberteit. Je hoeft er niet bang voor te zijn dat je kind nog niet toe is aan bepaalde informatie. Ze onthouden namelijk alleen wat zij interessant vinden en waar ze op dat moment aan toe zijn, dat scheelt alweer.
- Je kan het ook hebben over de seksuele voorkeuren zoals homo- of biseksualiteit.
- Besef dat kinderen porno en seks vaak veel eerder zien dan dat je als ouder denkt. Leer ze hoe ze er mee om kunnen gaan.
- Geef informatie over de nadelen van het gebruiken van sociale media en wijs ze op sexting. Sexting is het verspreiden of delen van seksueel getinte foto’s of berichten via mobiele telefoons of andere media. Grenzen worden zo makkelijk overschreden.
- Maak gebruik van boeken: Kikker is verliefd, Ik vind jou lief, het allereerste infoboek seksuele voorlichting en Ben jij ook op mij? Het speciale prentenboek Nee gaat over nee zeggen en weerbaarheid. De meeste boeken over seksuele opvoeding zijn geschreven door Sanderijn van der Doef.
- De 7e aflevering van de Luizenmoeder gaat over seksuele voorlichting… zeker de moeite om deze hilarische uitzending terug te kijken, alleen al om te kijken hoe het absoluut niet moet.
- Als je het echt lastig vindt om erover te praten met je kind, dan kan je dat ook eerlijk zeggen.
Veel succes!
Hoe pak jij de seksuele opvoeding van je kind aan? Gaat het je makkelijk af? Of vind je het maar een lastig en gevoelig onderwerp om over te praten?
